§ 35.  Inspiciamus jam porro Hevelianam observationem van de 20 febr. 1661 in de welcke plures soles pluresque circuli, et in utrisque aliqui diverso a precedentibus situ notantur. Welcker oorsaeck dewijl niet kan gevonden werden in de recht staende of confuse vliegende cylinders (want onse glase cylinder [<] undique circumlatus nihil praeterquam quod in supradicto Romano Phaenomeno extiterit prodit), soo moet daer behalven noch iets anders in de lucht gebeurt sijn. Het welck ick nochtans sal bethoonen niet als een andere positie der voorseyde cylinders quam nondum consideravimus geweest te sijn. Maer laet ons eerst het phaenomenon ipsius Hevelij verbis similique figura representeren. PARELIA HEVELIJ 20 FEBR. 1661. SEPTEM SOLES GEDANI OBSERVATI. *)   Anno Christiano 1661, die Solis, 20 Febr. St. n. hor. fere undecimâ, Sole circa meridiem constituto, ac Coelo undique sudo, septem simul Soles, partim albicantes, partim diversicolores, quibusdam caudis longissimis a Sole aversis, subinde reciprocantibus, quibusdam albicantibus crucibus, in diversis circulis, clarissime apparuerunt; & quidem hâc omnino facie, atque ordine. 1. Solem genuinum A, 25. gr. circ. altum, circulus pene integer 45 gr., variis coloribus, purpureo videlicet, rubicundo & flavo, instar iridis insignitus, GBIC circumdabat, cujus limbus inferior vix gr. 2.30 ab horiz. elevabatur.   *)  Zie de beschrijving in de brief van Hevelius aan Boyle van maart 1661 (T. III, p. 288) en Joh. Hevelius, Mercurius in Sole visus (1662), figuur bij p. 174. [...] [ Zie ook Huygens' brief aan Hevelius van 25 juli 1662 (No. 1037), in T. 4, p. 182, Ned.]

[ 427 ]

[ v ]

[ Horizon,   Zenith.   Opusc. post.: 366.]   2. Ab utroque latere, ad B & C, occasum ortumque versus, duo Pseudo-Soles variegati, inprimis Solem versus, longissimis spissisque caudis, sed albicantibus, & in mucronem terminantibus, videbantur. 3. Alius circulus YXHVZ longe major, 90 gr. propemodum quoad diametrum, Solem & priorem circulum minorem GBIC ambiebat, ad ipsum horizontem sese exporrigens. A superiore parte, coloribus admodum erat conspicuus, ad latera vero aliquanto tristior, & tenuior. 4. In summitate utriusque dicti circuli duo arcus inversi, itidem diversicolores elegantissimi & lucidissimi, ex puncto Zenith tanquam centro, ad G & H descripti conspiciebantur: illius inferioris arcus QGR, diameter 90. gr. erat; alterius vero superioris & minoris THS 45. gr. In medio inferioris arcus ad G, ubi cum circulo BGC concurrebat, alius pseudo-Sol emicuit, sed colore, & lumine obtusiori, ac debiliori. 5. Ingens circulus prioribus multo amplior, unicolor, albicans, horizonti parallelus, sive a finitore undique 25. gr. fere aequidistans BEFDC, magnitudine 130 gr. quoad diametrum, ex ipsis pseudo-Solibus collateralibus B, C ortum quasi trahens, deprehensus est. In quo insuper tres parelii, colore omnino argenteo, seu albescente affulgebant: in D ad Orientem gr. 90 propemodum a Sole genuino remotus, eorum unus, in occidente ad E alter, tertius vero F in septentrione, plane in veri Solis oppositione extabat; omnes similis coloris & splendoris. Per pseudo-Soles autem D & E, orientalem & occidentalem, alias sectiones cujusdam circuli maximi, per Polum Eclipticae K, ad ipsum horizontem usque P & N, atque per circulum horizonti parallelum ad angulos obliquos, per Eclipticam vero ad angulos rectos incidentes, crucesque albicantes ibidem distincte referentes, conspeximus. Adeo ut septem Soles simul clare admodum observarentur; imo, si citius hocce phaenomenum ex edito loco advertissem, non dubito quin duos praeterea Parhelios ad H & I, atque sic numero novem deprehendissem: aderant enim ibidem ejusmodi vestigia, unde id haud male colligi poterat.   Duravit autem insigne & jucundissimum hocce phaenomenum ab hor. fere 10.30' ad hor. 11.51'. Verum non eadem facie toto durationis tempore continenter affulgebat, sed paullatim aliam atque aliam induebat formam. Initio, circa undecimam, dicta quidem specie notabatur, postmodum autem pedetentim degenerabat. Primo pseudo-Sol F Septentrionalis, cum portione sui circuli evanuit; reliqui Parhelii cum suis arcubus integri ad hor. 11.10' perseverabant. Deinde, Pseudo-Sol orientalis, postea occidentalis, cum utraque cruce extinguebantur. Rursus, paullo post bini Parhelii collaterales D [B] & C immutabantur, modo alter altero erat lumine clarior, & colore distinctior, modo obtusior & obscurior. Hor. namque 11.18'. Parhelius occidentalis B valde erat conspicuus, evanescente contra orientali C.

[ 429 ]

[ v ]

Rursus hor. 11.24' Orientalis perquam clarus extitit; sic ut hor. 11.40' distincte adhuc cerneretur, occidentali interim penitus disparente; ut ut hic perpetuo orientali longiorem fere caudam prae se tulisset. Saepius enim mucronem 30. gr. non nunquam 90. gr. ad ipsum pseudo-Solem E exporrigebat, at orientalis C caudam suam vix supra 20. gr. extendebat. Hor. 11. 30'. circulus maximus verticalis YXHVZ dissipatus est. Inversi vero arcus H & G, simul cum duobus illis Parheliis B & C ad finem usque subsistebant.   Ipsam delineationem quod attinet, melioris intellectûs gratiâ, ita spectandam exhibuimus, adinstar Fixarum in globo artificiali extantium; acsi extra sphaeram consisteremus: eâ enim ratione longe distinctius, & clarius adumbrantur omnia. Interea tamen locus observationis fuit sub puncto Zenith circiter, intra circulum horiz. parallelum: hincque genuinus Sol nobis in Meridie, alter Pseudo-Sol F in Septentrione, & reliqui E & D ad latera conspiciebantur. Quod si autem aliquanto clarius hocce rarissimum phaenomenum Tibi ob oculos poni desideras; describe ex Sole A (in globo nempe artificiali) in 2. gr. Piscium tunc constituto, & quidem ad nostram Elevationem Poli Dantiscanam, radio 22½ gr. primum circulum GBIC; deinde, radio 45 gr. circulum YXHVZ; 3. Circulum NEKDP, per duos albescentes pseudo-Soles, a Sole 90. gr. distantes, transientem radio 90. gr. 4. Ex puncto Zenith radio 22½ gr. rursus arcum THS. 5. Ex eodem Centro radio 90. gr. arcum QGR. Denique Circulum BEFDC horizonti parallelum radio 65. gr. Re sic peractâ, luculentissime patebit, omnium circulorum pulcherrima harmonia atque Symmetria; sic ut inde eo facilius caussas naturales omnium Parheliorum, & Paraselenarum penetrandi, annuente Deo, dabitur occasio.   [ Cf. Mark Vornhusen, 'First Report on the Danzig Halo Display'.]   § 36.  In dit phaenomenon sijn even als in 't voor geexpliceerde [<] de witten grooten ring, de parhelia lateralia B en C, en de corona BGCI, hebbende alle haer oorsprong uyt de rect over end staende cylinders gelyck aldaer aengewesen is. En van gelycken oock de parelia E en D met de bogen HE, PD daer door gaende om de reden num. 21, 22, welcke bogen blyckt dat stucken sijn van een circulus ex sole A quo et reliqui duo descriptus. En uyt het geen num. 23, 25, 31 is geseght is manifest waerom desen circel boven interruptus apparuerit. Qui autem fieri potuerit ut parelia postica non apparerent explicuimus num. 32.

[ 431 ]

[ v ]

De distantie porro tusschen de son A en beyde de parhelia E en D moet binnen de \88 gr. 48'/ [<] geweest sijn, want op dese hooghte der son van 25 gr. konnen de lateralia parelia niet verder gesien werden, als hier nae sal bewesen werden, en ontrent dese uytterste veerheijt komende konnen oock niet als seer flaeuw in comparatie van de 2 B en C wesen, daerom hier oock maer wit geschenen hebben als mede de bogen EH, DP, volgens 't gene geseght is num. 31.   Den circel ZHY is of uyt ronde kernen, of uijt confuse volantibus cylindris gemaect geweest waer van hier boven num. 20. of uyt noch een andere oorsaeck daer van hier naer num. 41.   § 37.  Maer dat hier praecipue te inquireren is, is de oorsaeck der bogen THS, QGR, en daerin des parelij G en H nam de parelio F soli vero e diametro, nondum hoc loco inquiremus, sed postremo omnium. [ontbreekt] Wij hebben te voren geseght dat een opwaerts treckende damp venti instar de cylinders in de lucht omhoogh houdt, den selven ventus synde oock ten deelen de oorsaeck die de cylinders formeert, ende waerom die veeltijdts recht over endt blyven staen. Jam vero soo vindt ick behalven dese positie der cylinders noch een andere die veele der selver moeten aen nemen, te weten dat se met haer zijde parallel met het plat der eerde gaen leggen.

[ Marge: ]

videndum of de corona in de leggende cylinders niet moet geappliceert werden aen de bogen in dat van Heinsius

Om van 't welck verseeckert te sijn experimenta quaedam edocent. Want als men cylinderties formeert die of per aquam vel per aerem lentiore motu deorsum ferantur, men sal sien dat sy altydt bynae meest transverso situ neerdalen te weten als se soo ver gekomen sijn dat haer celeritas niet meer en vermeerdert. Indien nu het water of de lucht daer se in neerdalen met die selve rasheijt naer boven steegh, als die daer de cylinders mede neerdalen soo soudense juijst de cylinders van halfijs representeren die door de lucht om hoog werden gehouden, soo dat dan niet te twijffelen is of vele deser moeten oock tot dusdanigen positie sich voegen. Jae men soude moeten seggen als men de voors. experimenta considereert dat se bijnae alle aldus transverse souden moeten gaen leggen, en datter geen rechtoverendt souden konnen blijven. Maer hier moet men dencken dat wij niet t'eenemael perfect konnen imiteren 't geen de natuer in regione aetherea perficit, want van de perpendiculaire standt der cylinders abunde testantur al 't gene wij hier te voren gesien hebben daer door soo klaerlyck door gecauseert te werden.

[ 433 ]

[ v ]

§ 38.  Ick segge dan dat in de voors. leggende cylinders te weten wiens axes altemael parallel sijn met het plat der aerde, alhoewel niet inter se, de inversi gecouleurde bogen als hier QGR en THS moeten gesien werden.   Om het welck te verstaen, soo moet men concipieren dat een groot getal van dese cylinders, alhoewel onder een gemenght, met haer assen naer elcken oort des horizonts gestreckt leght als nae oost, zuydt zuyd oost, zuyd west, en nae alle bedenckelycke puncten daer tusschen. Voorts is te weten dat de radij solis om dese bogen te maecken met 2 refractien even als in 't maecken der parelia lateralia door de cylinders penetreren. Sijnde dan de son bij exempel in 't zuijden soo wert het deel des booghs naest aen de son als hier G en H geformeert in de cylinders die met haer as oost en west leggen, te weten op welcker sijden de sons stralen rechthoeckigh schijnen; notum quippe ex praecedentibus dat van de cylinders diens assen soo leggen, nullos propiores soli solares radios ad oculum transmittere posse, d'andere nu diens assen anders gestreckt leggen en konnen noch soo nae niet aen de son, als de voorgaende, de stralen door laten passeren, dewijl de son boven het plat harer basis verheven is, als blijckt bij het tafeltien supra num. 17. Atque ita porro in singularum positionum cylindris fieri necesse est dat hoe verder dat se van de positie van Oost en West verscheyden sijn hoe veerder delen der bogen (van 't midden af te rekenen) bij haer veroorsaeckt werden. Ende als ick de rechte figuer deser bogen curiose investigo soo vind ick dese naevolgende differentie, te weten als de son aen den horizont is, soo komt de inversus bogen aen de circels d'een van diameter 45 gr. en d'ander van 90 gr. op dese manier, sijnde die van de kleynste als 2 hoornen [fig.23].

Ende altijdt de rood gecouleurde sijde nae de son toe. Als de son 10 gr. hoogh is vind ick de bogen aldus [fig.24]. De son 20 gr. hoogh sijnde, aldus [fig. 25; en 30°: fig. 26].

Men siet ex his dat dese bogen in midden wel aen stucken van circels gelyck schijnen, maer nae de eynden weder met contrarie bochten om gekromt werden. Doch dewijl de cylinders die het middelste deel maecken, als geseght is, rechter van de son beschenen werden, en d'andere hoe veerder daer van daen hoe obliquius soo is 't niet wonder dat gemeynlyck alleen het middelste stuck deser bogen als stercker licht hebbende gesien wert [>].   § 39.  Ende de parelia die recht in midden deser bogen somtijdts verschijnen als hier in G en sijn anders niet quam in praedictis arcubus pars luciddima omnium. Daerom oock dese parelia noijt seer afgescheijden of boven de partes arcuum vicinas verlicht konnen schijnen; gelyck oock Hevelius in alle dergelycke imagines bij hem geobserveert sijnde 2 parelien een paraselene annoteert dat se obscuriores, obtusiores en luce debiliori waren sijnde alhier oock in H een dubium parelium. Of misschien mach dit oock de reden wesen waerom dit middelste deel eenighsins van de rest des booghs afgescheyden schijnt, te weten dat een menichte der leggende cylinders kortachtiger sijn, en daer door weynigh of niet van een cylindrische superficies hebben maer als een langwerpigh sphaeroides geformeert sijn. Voorts soo siet men dat hier t'eenemael met de observatien van Hevelius over een komt, dat hoe hooger de son of maen en de corona boven den horizont staen, hoe vlacker de inversus arcus komt te sijn. Want in sijn observatie paraselenarum daer wel 26 of 27 gr. boven den horizont geweest is den boog aen d'eerste Corona een stuck van een seer groot ront als oock int phaenomenon van 7 sonnen, maer in die van den 6 Apr., en van den 17 Dec. 1660 daer de son of maen maer ontrent 14 of 15 gr. hoogh was, siet men dese bogen vrij van kleynder circels stucken te sijn. Het is waer dat de bovenste deser bogen in Hevelius observatie kleynder ronds stucken werden verthoont als volgens onse rekening mosten wesen, maer de reden is dat dese bogen soo hoog boven den horizont staende daer door nootsaeckelijck het oogh bedriegen, soo datse stucken van veel kleynder rondt schynen als se sijn. Want volgens het geene wij num. 29 gesecht hebben, soo werdt een selfde rondt ontrent den zenith staende maer half soo groot geestimeert dan als het om leegh ontrent den horizont staet, het welck dan even mede van gelycken in de stucken der ronden moet plaets hebben.

[ 437 ]

[ v ]

§ 40.  De bogen die volgens ons onder aen de binnenste corona moeten komen, souden in 2 observatien van Hevelius, te weten die van de 30 Mart. 1660 en in die van de 7 sonnen, konnen gesien geweest hebben en sijn oock eenighsins altydt in dit laetste gesien, want hij seght dat in I een vestigium van een parelium wierdt gesien [<]. Doch door defect van materie, dewelcke raro soo veer sich extendeert heeft dit maer een flaeuwe schijn geweest.   § 41.  Porro figuras arcuum praedictas inveniendi ratio est hujusmodi. In sphaera aliqua ABC describatur polo B circulus maximus ADC qui horizontem referat. Deinde verticalis per solem transiens BD, posito nempe solem esse in E, ita ut arcus DE sit tot partium quot erat in observatione altitudo solis. Si igitur arcum inversum qui minorem coronam tangit invenire velimus, soo neemt de bogen EF, EG in de verticalis BED ieder van 22½ gr. soo sijn de puncten F en G het opperste en onderste deel der corona, ende te gelyck de middelste puncten der inverse bogen die wij soecken. Om nu d'andere puncten daer van te vinden die in de cylinders van verscheyde positien moeten gesocht werden, soo laet geconsidereert werden een menighte der plat leggende cylinders quorum planum baseos parallelum sit alicui verticali circulo MB, aen welcken een circulus parallelus per solem ducatur HEK. Als men nu gedenckt 't geen wij boven [<] bewesen hebben van de recht over endt staende cylinders, en dat men sich den circel MB als horizont inbeelt in wiens center N den spectator gestelt zij, en de parallel HEK als sijnde den witten ring door de son gaende, soo is dan den boogh HM de sons hooghte boven dien horizont MB, zijnde mede alhier de hooghte des sons boven het planum baseos cylindrorum de quibus nunc agitur, want wij hebben gestelt haer bases parallel te sijn aen den circel MB. Quibus ita se habentibus soo consteert dat men alleen nemen moet in den circel HEK de plaetsen L en K daer de parelia lateralia soude moeten in die cylinders gesien werden, het welck door de tafel [<] licht is. Want sijnde bij ex. den boogh HD [HM], die hier fingitur esse solis altitudo supra bases cylindrorum, van 30 gr. soo wyst de tafel dat de bogen EK, EL ieder gr. 28.48 van haer circel moeten wesen. Waer door dan de plaetsen K en L bekent syn, synde 2 der gesochte puncten 't een in d'onderste arcus inversus en t'ander inde bovenste. En op de selve manier maghmen soo veel der selve puncten vinden dat de flexus van de arcus daer door manifestus werdt. En de selfde manier is te observeren in 't vinden der arcus inversi die de groter circel aen raeckt.

[ 439 ]

[ v ]

Priusquam autem ab hujus phaenomeni consideratione digrediamur notetur causam circuli ZHY [<] etiam ab his jacentibus cylindris esse potuisse, quam supra ad cylindrulos confuse volantes vel grana rotunda semiliquata [<] retulimus; te weten, gelyck wij ad num. 21 gethoont hebben hoe de rechtstaende cylinders een corona konnen veroorsaecken, even soo konnen oock dese leggende cylinders het selfde te weegh brengen, aengesien de rondheijt haerer eynden quae in semisphaeras vel semiellipses veluti desinunt. Ende het is waerschynelijck alhier soo te geschieden, dewijl men siet dat desen ring ZHY juijst ten weder sijden uijt het parelium H vloeijt, en dat van gelijcken in andere diergelycke parelia accidere animadversuri simus, want dit significare videtur dat de selfde leggende cylinders dese ringen en de arcus inversi causeren. [ Figuur van 469. ]     [§ 42].  Et his quidem intellectis nihil admodum quod remorari nos possit in Scheineri altera observatione anni 1630 reperiemus, in quo 6 soles effulsere quodque cum caeteris infra exhibemus [>]. Animadvertendum tantum parelia O et P in intersectionibus coronae majoris et circuli albi apparuisse eo quod erecti cylindri materia hujus coronae fuerint, secundum superius ostensa num. 21. Veruntamen cum et parelius superior H [R] in eadem corona notetur, potuit superior coronae pars ex jacentibus quoque cylindris constitui ut modo dictum [<]. Trans parelium Q vero arcum inversum non esse notatum causa fortasse fuerit quod parum utrinque extensus fuerit ideoque a corona ZQB [ZQβ] non satis recedere visus, nam in ista solis altitudine gr. 28½, valde parum sursum curvatur arcus hic, quippe quem jam in altitudine solis 27 gr. admodum planum fieri vidimus [<]. De duplici denique circulo interiori, qui hic cernitur, causam attulimus supra num. 22.   [§ 43].  Porro autem et alia tria phaenomena Heveliana nempe quae 30 Mart. et 6 Apr. et 17 Dec. observavit [fig.] causas manifestas habent ex antedictis. Nisi quod in postremo horum crux albicans visa est e trabibus binis transversa rectaque in ipso lunae disco sese intersecantibus. Hujus vero causa in ipsis illis cylindris erectis transversisque qui ad paraselenas circulosque efficiendos in aere perpendere ultro sese offert. Primo namque trabs transversa nihil aliud fuit quam pars circuli magni albi qui et per solem transire solet de quo num. 13. Qui quo minus semper una cum parelijs aut paraselenis lateralibus appareat, vel raritate materiae fit hoc est cylindrulorum erectorum, vel ipsorum luminum solis aut lunae fulgore vehementiore sicut jam supra monui num. 14.

[ 441 ]

[ v ]

[§ 44].  De andere trabs autem die uyt den horizont perpendiculaer op stondt is voortgekomen uijt de reflexie radiorum lunarium tegen de leggende cylinderties welcke oock de arcus inversus hier gecauseert hebben volgens het gene hier te voren is geseght [<]. Dese cylinderties dan met haer sijden en assen leggende parallel met het planum terrae, alhoewel niet met malkander parallel, soo volght nootsaeckelyck als de son soo leeg is als hier, fuit enim tantum 12 gr., dat een seer groote menichte der gener die van onder den horizont af tot een stuckweeghs boven de son gesien werden, moeten haer blinck punt hebben in dese rechtstaende trabs. Dewelcke dicht aen weder sijden der son op sijn smalste moet sijn en perfectst getermineert, en sijn onderste deel tusschen de son en den horizont perfecter als een stuckweeghs boven dese, waer van daen sich verspreiden moet en evanesceren. Alle twelck in dese oock alsoo geweest te sijn schijnt de figuer te demonstreren.   Alleenlijck en heeft ex dicta cylindrorum reflexione dese trabs erecta niet soo net getermineert konnen wesen als de figuer schijnt mede te brengen, om dat oock een deel der platleggende cylinders haer blinck punct buyten dese trabs gesien moet werden, maer op veer nae niet soo vele alser daer in komen. De demonstratie autem waerom dese trabs soo illustris moet wesen kan door een figuer de naest voorgaende gelyck [<] geexpliceert werden. Want gelyck daer geseght is, ADC den horizont zijnde, E de son, zijnde hier haer hooghte, dat is den boogh circuli verticalis ED, 12 gr. en de verticale circel BM parallel gesupponeert met de bases van een menighte der plat leggende cylinders, den circulus HEK parallel met BM, soo is desen circel HEK den genen in welcken den spectator N den blinck van de geseijde portio cylindrorum alleen kan vernemen, en op gelycke wijse heeft ieder portio of directio cylindrorum sijn circulum lucidum die door de son E tot op den horizont komt.

[ 443 ]

[ v ]

Sicut autem hîc de circulus KEH partibus suis soli E vicinis dicht aen de verticalis solis komt, soo doet oock een groote menichte der andere, en dit maeckt alsoo dat als een lucida columna langhs de verticalis BD daer de son in is gesien werdt.   Quanto autem humilior sol erit soo veel te stercker en afgescheydender blyckt dat dese columna moet wesen om dat dan intra angustius spatium plures ex dictis lucidis circulis cogantur. en om dat dan te gelyck oock major multitudo cylindrorum inter nos ac solem interjicitur dan als de son hoogh boven den horizont sublatus is.   [§ 45].  Ad eandem causam referri posset meteori genus a Christoph. Rothmanno observatum Casselis 2 Jan. 1586 quod ita describit. Vide descriptionem ejus de cometa anni 1585.  [Bij Snellius 1619, p. 132:]   Apparebat primo antequam sol oriretur in aurora, (erat enim caelum circa horizontem clarum) columna erecta ad amussim in circulo verticali, latitudine ubique tanta quanta apparebat diameter solis. Incendium alicujus pagi ultra montes dixisses si vidisses. Erat enim prorsus specie ignea tanquam flamma, nisi quod ubique ejusdem esset spissitudinis. Paulo post oriebatur in ea columna idolum solis, non aliter atque si esset sol verus. Vix digitus de hoc idolo adhuc sub horizonte latebat, cum in eadem columna oriretur sol verus, quem eodem modo subsequebatur aliud idolum, permanebatque columna haec cum tribus suis continue se contingentibus solibus, ut ita dicam semper erecta in circulo verticali, ut quadrans ostendebat; erantque soles hi ejusdem formae, nisi quod intermedius et verus reliquos fulgore antecelleret, durabantque cum ea columna ad quadrantem fere horae, donec nubes nigra a vertice superveniens eos obtegeret.   Dit segh ick is door reflexie der leggende cylinders geschiet of om de imagines solis soudemen misschien seggen dat ter een menichte van rechtoverend staende cylinderties geweest zij met sodanige platte sterreties onder en boven aen als die bij de Cartes gesien sijn nedervallende [<]. Want dese alhoewel seorsim door de lucht vliegende (want soo stel ick se) ab aura sursum tendente suspensae, ut plurimum erectam positionem servare debent, qua et genitae sunt (dicemus autem de generatione earum in sequ.) nec tamen adeo accurate quin saepe pauxillo ab ea declinent. Dese lamellae stellatae sijn dan totidem parva specula plana in quibus radij solares ad angulos aequales reflectuntur, soo dat de pars columnae superior met het parelium daer in door reflexie der onderste bases van die cylindri is gesien, en het onderste parelium en stuck vande columna door reflexie der bovenste bases.

[ 445 ]

[ v ]

Ick hebb geseght dat se soo juijst niet perpendiculaer en blyven dat niet een weynighje, puta gr. uno aut altero sommige inclineren, om dat indiense heel recht stonden en haer bases juijst plat en parallel met den horizont waren, dan soude geen reflexie der radij der son in de bases konnen geschieden nae ons oogh toe.   [ Hier eindigt de tekst van Huygens, maar kennelijk was de verhandeling nog niet compleet (behalve het hier genoemde ontstaan van de cilinders met sterretjes ontbreekt ook de verklaring van bijzon F in § 37). In Opuscula Postuma staat hier (p. 342): "Reliqua desunt".]