Home | Varia


JWST - 'Deep field', met lieveheersbeestje

Met spanning werd uitgekeken naar de eerste beelden van de James Webb Space Telescope, gepubliceerd op 12 juli 2022. Geduld werd rijkelijk beloond.

'Webb's First Deep Field' (ca. 2,4', de Maan is ca. 30') is inderdaad indrukwekkend, zeker met al die oranje bogen rond een cluster van sterrenstelsels (de witte). dat werkt als een gravitatielens voor sterrenstelsels op veel grotere afstand.

In de bespreking staat een intrigerende alinea:
One galaxy speckled with star clusters appears near the bottom end of the bright central star's vertical diffraction spike − just to the right of a long orange arc. The long, thin ladybug-like*) galaxy is flecked with pockets of star formation. Draw a line between its "wings" to roughly match up its star clusters, mirrored top to bottom. Because this galaxy is so magnified and its individual star clusters are so crisp, researchers will be able to study it in exquisite detail, which wasn't previously possible for galaxies this distant.
Een 'ladybug' is een lieveheersbeestje.
JWST, Deep field, detail-1
Het was even zoeken: welke boog werd precies bedoeld? Het kon er maar één zijn, maar er was op het eerste gezicht niets bijzonders te zien.


Wel bij volledige resolutie:

JWST, Deep field, detail
Een van de twee bogen lijkt wat op een lieveheersbeestje met pootjes.
Zie ook bij APOD.


Het betreffende gebied was ook te zien op Hubble-opnamen, bij 'Hubble Legacy Archive' (in iets andere stand):
Hubbel-opname
14096_z7 WFC3/IR (color) SMACSJ0723.3-7327

Het verschil is opvallend: hier geen 'pootjes' en geen duidelijke spiraalnevel er onder zoals in het Webb-beeld. Maar toch was er al veel te zien.




Een andere opname met Webb vergelijken met een Hubble-beeld:
APOD, Young Star Cluster NGC 346 (2022) in the Small Magellanic Cloud
en
Wikimedia Commons, NGC 346 (ESA 2005).

APOD, 18 jan. 2023 toont iets anders dat met Hubble niet te zien was:
'MACS0647: Gravitational Lensing of the Early Universe by Webb'.

Wikimedia: 'Webb Spectra Reach New Milestone in Redshift Frontier' (9 dec. 2022).
Zie hierbij: Wikipedia, 'Roodverschuiving', en:
APOD, 8 april 2013: 'A Redshift Lookup Table for our Universe'.




Een mooie figuur ter vergelijking van telescopen: "Comparison of nominal sizes of primary mirrors of notable optical reflecting telescopes".

NASA: Webb vs Hubble Telescope: "Webb often gets called the replacement for Hubble, but we prefer to call it a successor."

De Hubble-telescoop heeft nog een opvolger verdiend: de Nancy Grace Roman Space Telescope, op dezelfde afstand van de aarde als Webb (planning: niet later dan mei 2027).


Het blijft waar wat Peter Abrahams schrijft in "When an Eye is armed with a Telescope: The Dioptrics of William and Samuel Molyneux', over het eerste bewijs van de draaiing van de Aarde:
... zenith sector ... mounted in November, 1725 at Samuel's home on Kew Green, by boring holes through the ceiling and roof.
...
Bradley continued the experiment on 17 December and measured a displacement in declination to the south, in a direction opposite from any possible parallax.
...
This unexpected & mysterious observation caused Bradley to do what astronomers have always done when mystified; namely to order a better telescope.
Ze waren op zoek naar een ander bewijs voor het stelsel van Copernicus: de jaarlijkse parallax van een ster. Wat ze bleken te hebben gevonde was de aberratie van licht.
De parallax werd pas gevonden in 1838, door Friedrich Bessel.



Home | Varia