pomp

Luchtpomp van Christiaan Huygens



Lood met veertje

pomp, lood met veertje

"Ick plackten met cement een haeckje van loot
boven in de fles
en leyde daer 't veertien op."

"... hield een kool vier van buijten nae aen de fles ..."

"dat het mede even zoo ras als loot om leegh quam."


Rechts: blaas,   "door 't vacuum opgeblasen"

 


Een filosofisch instrument:


Kan leegte bestaan?

Wat is lucht eigenlijk?

Valt het zwaarste niet het snelst?


Nieuwe instrumenten - nieuwe vragen.


2021

Gelukkig Nieuwjaar

Ad en Cathie
Davidse - Schrier


2020 | adcs | 2022



Bron: Oeuvres Complètes de Christiaan Huygens, T. XVII, p. 313, 315.

De luchtpomp was een 'filosofisch instrument', zoals microscoop en telescoop het waren.
Vader Constantijn Huygens wist dit wel, toen hij een gedichtje schreef (5 febr. 1664), waarbij hij er de naam 'kenoskopion'*) aan gaf, de 'leegtekijker'. In een gedichtje over een boek van Pascal, 26 maart: de 'horror vacui' is een vergissing.
  *)  Christopher Joby, The multilingualism of Constantijn Huygens (Amst. 2014), p. 120.

Op de maan is de valproef ook gedaan, met een hamer en een veer: NASA, Apollo 15.
En in de grootste vacuŸmruimte op aarde: BBC, Human universe.

NB:  Vacuum kan niet iets opblazen.  Ook geldt: Vacuum trekt niet.