Jonston, detail

Catoblepas

Der Naturen Bloeme,
boek 2:

Cathapleba es .i. dierDe catoblepas is een dier
vreeselic seere ende onghier,zeer te vrezen en schrikwekkend,
ende es up Nilus, de riviere,het leeft bij de rivier de Nijl,
vander vreseliker maniere;en het is heel gevaarlijk;
traghe eist, ne bore groot.het is traag, en niet erg groot.
Den last hevet swar ter nootMoeilijk heeft hij het met de last
van sinen hovede dat hem verweget.
 
van zijn hoofd, dat hem zwaar weegt.
 
Van deser beesten es datmen seget:Van dit beest is 't dat men zegt:
comet iemen up hem onversienkomt iemand hem toevallig tegen
ende tusscen den oghen siet metdienen ziet hem daarbij recht in de ogen
hi es dan quite vanden live.
 
dan is hij zijn leven kwijt.
 
Dit dier slachtet een deel den wiveDit dier lijkt een beetje op de vrouw
die 't hovet draghet gehornet so seeredie zo'n enorme hoofdtooi draagt
dat het stinket voer onsen Here,dat het een gruwel is voor onze Heer,
ende scinet offet hare verwoeghe.en dat het een zware last lijkt.
So comet .i. ries, die t'ongevoegheDan komt er een dwaas, die teveel
up hare siet, ende werdet ghevaennaar haar kijkt, en die wordt gevangen
ende van herten so ondaenen zo in het hart getroffen
dat hi siele ende lijf verliesetdat hij ziel en lichaam verliest
entie doot der omme kieset.en daardoor de dood vindt.


catoblepas
KB, KA 16. 


catoblepas met vrouwenhoofd
Leids hs, afb. uit Goed gezien (1987). 



  Vertaling en afbeelding in Peter Burger, Het Boek der Natuur, 30.

  Zie ook 'Medieval Bestiary'.


  Afbeelding uit Jonston (1660):

Jonston - catoblepas


  Hieronder een detail: hij staat alleen maar te kijken, en de mensen vallen neer.

detail



  De naam catoblepas komt van G: katoo - omlaag, en G: blepoo - kijken.

  Het dier staat nu bekend als 'wildebeest', of 'gnoe'.



Fabeldieren , Der Naturen Bloeme