Jonston, vuur

Feniks

Der Naturen Bloeme,
boek 3:

Fenix, als ons seit Isidorus,De feniks, zoals ons zegt Isidorus,
Jacob, Solijn, Ambrosius,Jacob (van Vitry), Solinus, Ambrosius,
es .i. voghel sekerlikeis een vogel, dat staat vast,
tote Arabia int rike.in het rijk van Arabië.
Dese n'hevet gheen ghenoot,Zonder gelijke, er is er maar één,
ende na den aren es hi groot.en hij is zo groot als de arend.
.ccc. ende viertech jaerDriehonderd en veertig jaar
pleghet hi te levene, overwaer.

leeft hij meestal, werkelijk waar.

Ghehovet, gehalset es hi mede,Zijn kop en zijn hals zijn ook
sere scone, na des paus sede.heel mooi, zoals die van een pauw.
Sijn hals jofti guldijn ware,Zijn hals alsof die van goud was,
met purperen plumen harentare.met purperen pluimen hier en daar.
Sijn start gheleu blau medeZijn staart is geel en blauw ook
met rooden vederen van groter sconede.

met rode veren van grote schoonheid.

Alse fenixe d'oude gaet anAls de feniks oud gaat worden
so kieset hi enen sconen boem dan,dan kiest hij een mooie boom uit,
hoghe staende up ene fonteine,die hoog is en staat bij een bron,
die scone staet ende dore reine.mooi gelegen en heel rein.
Enen nest maket hi inder gebareEen nest maakt hij op zo'n manier
alse inder vormen van enen outare.dat het de vorm van een altaar heeft.
Van wieroec bomen ende van merrenVan wierook- en van mirrebomen
ende van caneelen ende van verrenen van kaneel, van ver gehaald,
van desen telghen maket hi sijn nest.

van dit soort takjes maakt hij z'n nest.

Entie rieken alre bestEn die ruiken het allerbest
alse die sonne heete scijnt.als de zon staat te branden.
So waiet hi danne, ende pijntDan wiekt hij, en spant zich in
dat hi also ontsteket dat hout,om het hout te doen ontsteken,
dat soete roke ghevet menechfout.dat zeer veel zoete rook af geeft.
Dant valt hi selve int soete vierEn dan valt hij zelf in 't zoete vuur
ende wert te asschen, dus lesemen hier.en vergaat tot as, zo lezen we hier.
In harde corter tijt dar naerHeel korte tijd daarna
werdet .i. worem in d'asschen daerontstaat daar een worm in de as
die cortelike te vogle diet.die weldra tot vogel uitgroeit.
Dus werdet fenix verniet.
...
Zo wordt de feniks vernieuwd.
...


fenix
KB, KA 16.  


  De feniks komt al voor bij Herodotus


  Afbeelding in Aberdeen Bestiary: phoenix, en op het vuur.
  Zie ook: Medieval Bestiary.


  Afbeelding uit Jonston (1660, tekst):

Jonston, feniks


  Gegevens in: Simon de Vries, Groot historisch schouw-tooneel deel 2 (1681), p. 81-88.
    Oordeel op p. 84: "een Sinne-beeld"; p. 85: "Van hooren seggen lieghdmen veel"; p. 86: 'Chineese Phoenix'.



Fabeldieren , Der Naturen Bloeme