[ 75 ]
Uit: Illustrium Hollandiae & Westfrisiae Ordinum Alma Academia Leidensis
(Jacobus Marcus en Justus à Colster, Leiden 1614). Zie afbeelding.
[ Lege portretlijst met: CORNELIVS GROTIVS IVRISPRVDENTIAE PROFESSOR.][ 76 ]
[ 77 ]Cornelius Grotius natus est in oppido Delpho, Hollandiae magnarum urbium tertio, die 25 Iulij qui D. Iacobo sacer, anno 1544. Patrem habuit Hugonem Grotium, virum antiqua virtute & opibus pollentem, ex patricia Grotiorum familia, quae in repub: Delphensi totis quadringentis annis continuis illustris, etiam huc usque consulatibus, & summis reipub: honoribus decoratur. Mater ipsi fuit Elisaea Heemskerckia ex praecipua Hollandiae noblitate & opulentissima, nisi sub comite Hollandiae Florentio Quinto cum Gerardo Velsenio, cui consanguinitate fuerat juncta, Fortunae experta ludibria, majore bonorum parte & patrijs laribus exuta fuisset. C O R N E L I V S G R O T I V S.
Puer in patria prima litterarum & artium liberalium fundamenta jecit sub ductu Henrici Iunij, viri litteratissimi, & optimi juventutis informatoris, ubi commilitones habuit quam plurimos Hollandiae nobiles ac magnates, inter quos magnum illum & incomparabilem Ianum Duzam Nortvici Dominum verum
nobilitatis Hollandiae decus. Iacobum Egmondum equestris ordinis virum, Keneburgi Dominum, illustrium Ordinum Hollandiae etiam nunc primatem. Iacobum Eyndium Virum Marte & Pallade nobilem, urbis & arcis Wourdanae praefectum; cum quibus omnibus arctissimam amicitiam toto vitae curriculo sanctissime coluit.[ 78 ]Adolescens a patre missus est Lovanium tunc temporis celeberrimum Europae scientiarum emporium: cumque Themidi consecratus esset, ne illotis manibus sacra purae Divae contingeret, primo varijs artibus sese imbuit; per quadriennium continuum Philosophico studio incubuit, Philosophiam Platonicam, quippe quam solam inter humanae sapientiae sectas magis divinam, (ut revera est) iudicavit, adeo avide amplexus est, ut omnia Platonis & Platonicorum scripta perscrutatus fuerit, memoriae infixerit, ac per totam vitam manu ac mente volutaverit.
Cum vero Graeciam omium scientiarum matrem & fontem esse animadvertisset, magna contentione graecam linguam penitissime addidicit. Deinde linguam sacram tam avide percepit, ut nunquam aliâ linguâ quam genuinâ divina oracula legeret. Mathesin quoque & reliquas
artes penitus arripuit. Anno aetatis vigesimo Lutetias Parisiorum profectus operam dedit viris litteratissimis & summis Philosophis, ac in primis Auratum Graecae linguae peritissimum ac Professorem regium habuit amicum.[ 79 ]
Ita pectore varijs artibus praeparato contendit ad jurisprudentiam, veram illam & non simulatam Philosophiam, cujus perdiscendae amore Aureliam petijt, ibi usus optimis praeceptoribus legittimae scientiae studium absolvit, cumque dignissimus judicaretur a Professoribus gradu Doctoratus, Licentiae laurea decorari voluit, nec unquam post toto vitae curriculo adduci potuit, ut Doctoris titulum admitteret, ita erat ab omni ambitione alienus.
In patriam reversus foro & rebus agendis sese dedit, usus convictoribus viris nobilissimis Arto de Brederode & Theodoro Leeuwio senatoria dignitate postea decoratis: cumque absoluto totius practices curriculo Delphum reversus aedes paternas apud matrem viduam (patre anno 1567 turbulentissimis reipub: temporibus vita & consulatu defuncto) inhabitasset, Senatus populusq; Delphensis eum in consilium suorum Sapientum cooptavit, ac eodem anno in judicum album adscripsit; innotuit omnibus Grotij probitas & excellens eruditio,
quae causa fuit ut Illustrissimus Princeps Auriacus Gulielmus comes Nassavius harum provinciarum gubernator, magistrum libellorum supplicum eum creaverit.[ 80 ]
Quo munere summa cum laude & inculpatissime functus est, donec illustres Hollandiae Ordines anno 1575 publicum Gymnasium erigere statuissent, cui inaugurando & legibus informando praeter caeteros aptissimus judicatus est Grotius, ac primum Philosophiam per aliquot annos professus est, ac deinde Iuris docendi provinciam sibi impositam egregie exornavit, juventutis studia disputando & de jure prompte respondendo mirifice promovens. Sexies Academiae Rectoratu summa cum prudentia & moderatione sine ullius offensa functus est.
Aliquoties supremi consistorij senatorum, quod Hagae comitis est, senator nominatus, nunquam permoveri potuit ut munus docendi desereret, etsi revidendis maximi momenti supremae curiae sententijs adhiberi sese passus fuerit.
Tandem gravis aetate pie & placide obdormivit anno 1610. ipso die*) quo primum lucem hanc adspexisset, relicta conjuge nobilissima matrona absque liberis.
*) Cf. 'Diarium Everardi Bronchorstii' (ed. 1898), p. 122: 5 aug. (nieuwe stijl).
Libros nullos edidit, sed elaboratos quosdam commentarios ad diversas Iuris partes conscripsit. Inter quos[ 81 ]Absolutissimum commentarium ad quatuor libros Institutionum juris civilis.
Ad omnes titulos quatuor primorum librorum digestorum.
Duos Tomos commentariorum & obsrvationum feudalium.
Singularem tractatum contintentem quinquaginta differentias feudorum, a feudis Hollandicis.
In Clarissimum & summum Virum
Accipe quem jactes post plurima saecula, Lector,
C O R N E L I V M G R O T I V M.
Nec quo spectari dignior alter erit.
Grotius hic ille est: quo Musica sceptra gerente
Lugdunum felix & sine lite fuit.
Non illum Themidis laluere oracula, non-qui
Socratico dulcis manat ab ore lepos;
Aeternum solitus cunctis praeferre Platonem,
Non tamen & Macetum spreverat ille senem.
Hauserat Astreae puras e fontibus, illas
Quas nunc barbaries non bene turbat aquas.
Sola quies placuit. mentis quoque dona beatae
Pressit, & in vulgo nil tulit esse suum.
Nunc quoque quod nulla spectatur imagine, pingi
Crede mihi tanto dignior ille fuit.
Sola virum pressit divina modestia semper,
Et sola ante omnes collocat illa virum.
D. H. [Daniel Heinsius ?]
I N E V N D E M.
Hic rerum caussas docuit, diamque Mathesin,
Atque ita se totum legibus inde dedit:
Doctrinaque sua decus immortale paravit,
Cecropium referens pectore & ore senem.
At nullam vultus, si quaeras forte, reliquit
Effigiem, ingenij quam monimenta sui.
Saepe hoc Lugdunum sensit Rectore quietem,
Dissidij longis exagitata malis;
Idcirco a Stygio nomen jam vendicat amne,
Et cineres placida Leida quiete fovet.
G. G. [Willem de Groot ?]
Hetzelfde in: Melchior Adam, Vitae, Bd. 3 (1620), p. 439-442.
Margreet Ahsmann, Irene Sagel-Grande, Collegium und Kolleg: der juristische Unterricht an der Universität Leiden (2000), p. 331-8: 'Cornelis de Groot'.