Home I'M LOST! Decay Back Next

Waarschijnlijkheden

Subatomaire deeltjes gedragen zich niet zoals we gewend zijn. We kunnen niet echt zeggen wat een deeltje zal doen, maar wel wat het kan doen. De deeltjes bewegen en hebben impuls, zoals bewegende ballen, maar ze hebben ook golf-eigenschappen. De wiskundige basis voor onze theorieën over de deeltjes is de quantummechanica, die het gedrag van de kleinste deeltjes verklaart in termen van waarschijnlijkheden.

proton ergens in wolk Een deeltje heeft iets golfachtigs, het is onmogelijk zijn plaats en zijn impuls op één tijdstip precies te kennen (de onzekerheidsrelatie zegt hoe precies het kan). Vaak stellen we deeltjes voor als puntachtige bolletjes, maar beter is: een 'waarschijnlijkheidswolk' waarin je de grootste kans hebt het deeltje aan te treffen.
alfa-deeltje


Protonen en neutronen in een atoomkern trekken heen en weer (ze 'migreren'). In een kern met veel deeltjes is er een heel, héél kleine kans dat op zeker tijdstip twee protonen en twee neutronen net iets buiten de kern bij elkaar zijn en een groepje vormen (een alfa-deeltje).

2 p en 2 n aan de buitenkant van een kern In de kern blijft zo'n alfa-deeltje gevangen door de sterke rest-wisselwerking, maar als eenmaal de elektrische afstoting het wint ontsnapt het zoals de ingedrukte veer die plotseling losgelaten wordt.

Dit idee "als iets kan gebeuren, dan zal het ook gebeuren"  ligt ten grondslag aan de quantummechanica. Bij radioactief verval is er voor de atomen een zekere waarschijnlijkheid dat ze vervallen, doordat de kern in een toestand kan zijn (al is het heel kort) waarbij de samenhang verbroken is. Op welk tijdstip een bepaald atoom zal vervallen kun je niet voorspellen, maar de kans op verval in een bepaalde tijdsduur is wel te berekenen *).



Next Back *) Al in 1928 verklaarden George Gamow en anderen de alfa-radioactiviteit met het onzekerheidsprincipe.