Chr. Huygens | Oeuvres I | William Brereton >

1652  |  1655  |  1663-64



Vertaling van de

Brieven van William Brereton




[ 176 ]
No 123.

William Brereton 1) aan Christiaan Huygens.

29 maart 1652.

Brief in Leiden, coll. Huygens.

    Amice Honorande.

  Onze omgang in Breda, al was die niet zó frequent, dat van een innige vriendschap gesproken moet worden, heeft mij toch uw uitstekende verstandelijke gaven zodanig bekend gemaakt, dat ik (op grond daarvan) terecht, de vriendschap met u zeer hoog kan en moet schatten. (Op grond daarvan, zeg ik) Omdat ik door niemand voor een vriend gehouden wil worden, als ik niet zie dat hij door zijn talent anderen met zijn glans verduistert, zoals de Maan te midden van zwakkere sterren.

En dat u zo iemand bent, maak ik op uit heel zekere aanwijzingen; omdat u uw verstand richt op die soort wetenschappen, die veel voortreffelijker zijn dan de overige, en als daarin een zekerheid is, dan is die zonder twijfel de zekerste van alle; op de Wiskundige wetenschappen inderdaad.
Nu u de sleutels hiervan hebt gevonden, lijkt niets voor u verborgen te zullen blijven, dat daarin bevat is (als tenminste uit een succes in het verleden iets vermoed kan worden over de toekomst). Ik zie geen reden waarom dit niet zo zou zijn in de Wiskunde; daar uit dezelfde principes alle Proposities ervan voortkomen, ook de moeilijkste, en daarom kunnen deze principes niet verborgen zijn voor iemand die ze met de grootste zorg in acht neemt, en in een bepaalde volgorde toepast.

Verder is mijn zo verheven mening over u bevestigd door mensen die veel meer zien dan ik, Cavendish 2) namelijk, en Hobbes 3) (die u ziet instemmen met Pell tegen Longomontanus 4), in het boekje 5) dat over die controverse is uitgegeven);


1)  William Brereton ... [1631-1680] ... was in Breda een studiegenoot van Chr. Huygens [1647-49]; terug in Engeland werd hij lid van de Royal Society. Vier brieven aan Chr. Huygens zijn bewaard gebleven, de antwoorden niet.
2)  Sir Charles Cavendish [ca. 1594 1654], enige broer van de markies van Newcastle, wordt vaker genoemd [p. 182, 24 mei, nog 2 boeken naar Lodewijk in Engeland gestuurd].
3)  Thomas Hobbes, de beroemde filosoof ... [1588-1679] ... [p. 182: hij kreeg toch geen boek, misschien wegens de onvrede bij royalisten over Leviathan.]
4)  Christian Severin Longomontanus ... [1562-1647] ... leerling van Tycho Brahe ...
5)  De aangehaalde brief van Hobbes staat op p. 50-51, die van Cavendish op p. 52-53 van:
Controversiae de verâ Circuli mensurâ ... inter Christianum Severini Longomontanum ... et Ioannem Pellium, Amst. 1647. [Brievenlijst: p. 46.]   Op p. 63 is er een nieuwe titelpagina: Controversia ... Defectus Canonis Trigonometrici ... ostenditur, Havniae 1645.
Dit werk is van John Pell, en dient als antwoord op:
Chr. Sev. Longomontanus, Rotundi in Plano, seu Circuli absoluta Mensura ..., Amst. 1644.


[ 177 ]
titelpagina na het lezen van uw boekje*), dat ik van uw beste Broer [<] had ontvangen, had ik het ook aan hen gegeven.

Ook al kan ik over dit boek nog geen oordeel vormen, aangezien ik veel proposities tot nu toe niet ken, waarvan voorkennis nodig is bij het afwegen van uw Theoremata, toch heb ik besloten het bij me te houden en voortdurend onder ogen te hebben, opdat het ook als een prikkel dient die mij aanzet tot deze voortreffelijke studie (aangezien ik zie dat jonge mensen tot zulke diepe en moeilijk te vinden waarheden kunnen komen); en opdat het niet uit mijn geheugen laat verdwijnen de belofte, waartoe ik me verplicht, in de toekomst voor u heel bereid te zullen zijn tot het uitvoeren van alle vriendendiensten

Gulielmum Brereton.  
Londini, Martij 29o 1652.
stylo novo

  De met u verwante Eyckberg 6) vraag ik u namens mij te groeten.

Nobilissimo, Praestantissimoque
Christiano Hugenio
de Zuylichem.
Hagae-Comitis.  


[ *)  Theoremata de quadratura hyperboles, ellipsis, et circuli, ex dato portionum gravitatis centro, Leiden 1651; Ned.]
6)  Gijsbert Eickbergh, enige zoon van Johannes Eickbergh; hij overleed op 15 maart 1660. Hij was vriend van Christiaan Huygens en bezocht met hem de Acaademie van Breda.
[ Johan Eyckberch trouwde na 1645 als weduwnaar met Petronella Campe, weduwe van Maurits Huygens, oom van Christiaan.]



[ 333 ]
No 225.

William Brereton aan Christiaan Huygens.

23 juni 1655.

Brief in Leiden, coll. Huygens.

    Nobilissimo & Praestantissimo Viro Christiano Hugenio,
      Gulielmus Breretonius S. P. D.

  Dat ik u niet vaker met brieven heb begroet, maar gedurende deze laatste drie jaren 1) onze vriendschap onverzorgd heb gelaten, daarvan was de reden de volgende, namelijk de zo goed als diepe stilte van de Wiskundigen bij ons, van wie niets in mijn handen is gekomen dat voor u welkom zou zijn; dit gebrek heb ik ook niet uit eigen werk kunnen aanvullen; aangezien het mij wegens andere bezigheden, die maar al te noodzakelijk waren, niet mogelijk is geweest zoveel zorg aan de Goddelijke Wiskunde te besteden als die eist.
Nu echter, nu ik twee kwadraturen van de cirkel heb gekregen, heb ik gemeend ze beide aan u te moeten sturen; opdat ik daarna van u verneem, of de schrijvers ervan er gelukkiger van afgekomen zijn dan die grote en breedvoerige Jezuïet 2) van wie u


1)  Zie brief No. 123 van 29 maart 1652.
2)  Gregorius van St-Vincent.

[ 334 ]
allang heb aangetoond dat hij wat dit aangaat zijn doel heeft gemist. Toch moet zeker dit onder uw aandacht gebracht worden, dat Hobbes nu, nadat zijn boek 3) is gedrukt, aan zijn kwadratuur niet zoveel waarde toekent als in het boek zelf. Ook zal het hem niet mishagen als iets hem kalm en kernachtig wordt tegengeworpen; maar kleineringen van dilettanten en onbeduidende antwoorden vindt hij nauwelijks het lezen waard.

  Uw broers Lodewijk en Philips*), samen met Eyckberg en van Leeuwen, vraag ik u namens mij te groeten, en verder: het ga u heel goed°).

  Londini, Junij 13/23 1655.

  Al u eens aan mij terug wilt schrijven, is een brief (als het u belieft) als volgt te adresseren:
For William Brereton Esquire,
Leave these with Mr. John Tailor
a Silkman at the white-horse
in Laurence-lane in London.

en schrijft u mij op uw beurt (als u wilt) hoe daarna een brief aan u verzonden moet worden a).

Nobilissimo & Praestantissimo Viro
Christiano Hugenio
Hagae Comitis.


[ *)  'Exetasis' Cyclometriae cl. v. Gregorii à S. Vincentio (1651), Ned.: Onderzoek van de cirkelmeting van Gregorius van S. Vincent.]
3)  Later: Thomas Hobbes, Problemata Physica ... Adjunctae sunt etiam Propositiones duae de Duplicatione Cubi & Dimensione Circuli, Lond. 1662 [p. 128-139, met fig. 2].
[ 1655: Thomas Hobbes, Elementorum philosophiae sectio prima de Corpore, Lond. 1655, p. 170-174: 'De Dimensione Circuli' (eind, p. 181: "accipiat Lector tanquam dicta Problematice").
Deze kwadratuur werd snel weerlegd:
John Wallis, Elenchus geometriae Hobbianae, sive Geometricorum ... in ipsius Elementis Philosophiae ... refutatio, Ox. 1655 (Dedic: Octob. 10, Finis: Aug. 27), zie p. 95 e.v.
Zie ook: HobbesWallis controversy.]

[ *)  Philips Huygens (geb. 1633) vertrok op 9 maart 1656 met een gezantschap naar de koning van Zweden; hij overleed op 14 mei 1657 in Mariënburg, zie No. 267, No. 390.]
[ °)  Lat. "summé Vale" in origineel (HUG 45), i.p.v. "cum me Vale".]

a Bij deze brief had hij ingesloten hetzelfde blad van J. Wallis dat in de brief van de schrijver te vinden is. [Chr. Huygens.]
[ Misschien de brief van John Wallis aan Fr. van Schooten die deze noemt in No. 222, 29 mei 1655 aan Chr. Huygens, zie p. 328 bij n.4.
Zie ook Chr. Huygens aan Wallis, 15 maart 1656, No. 272: het schijnt dat deze brief van Brereton (23 juni 1655) Huygens niet heeft bereikt voordat hij (op 28 juni) naar Frankrijk vertrok.]




1663




Home | Christiaan Huygens | T. I
Brieven van William Brereton (top)