Soorten deeltjesverval
Deeltjesverval kan veroorzaakt worden door de sterke, de elektromagnetische, en de zwakke wisselwerking. Hoe sterker de kracht, hoe sneller de wisselwerking verloopt: deeltjes die door sterke wisselwerking vervallen hebben de kortste levensduur.
- Zwakke wisselwerking:
- Een voorbeeld is het bèta-verval. Alleen de zwakke wisselwerking kan een fundamenteel deeltje doen veranderen van 'smaak'. Door het uitzenden van virtueel W-boson kan een down-quark veranderen in een up-quark, of een charm-quark in een strange-quark.
- Elektromagnetische wisselwerking:
- Voorbeeld: het neutrale pion 0 is een meson met een quark en zijn antiquark, en deze twee kunnen 'annihileren' (massa wordt energie), zodat twee fotonen overblijven.
- Sterke wisselwerking:
- Het deeltje èta-c is een meson met een charm- en een anticharm-quark. Het kan door de sterke wisselwerking vervallen in twee gluonen, die als hadronen tevoorschijn komen.
Het wisselwerkingsdeeltje voor de sterke kracht is het gluon. Dit heeft geen elektrische lading, wel kleur-lading. Het bemiddelt bij verval waarbij de 'kleur' van een deeltje verandert.
Voor de zwakke kracht zijn het W+ en W, met elektrische lading. Ze bemiddelen bij verval waarbij de 'smaak' (E: flavour) van een deeltje verandert, en de elektrische lading. (En het Z-deeltje, ongeladen, bemiddelt bij elastische botsingen met neutrino's, de 'neutrale stromen'.)
|