Home | Stevin | Meester Simon | Woordenlijst


Meester Simon legt uit

portret Simon Stevin was een meester in het helder uitleggen van ingewikkelde zaken. Hij moet een ideale vraagbaak geweest zijn voor zijn meester (en leerling) Maurits, die veel interesse had in resultaten van wiskundig en natuurkundig denken, en die pas tevreden was als hij "grondelicke kennis der oirsaken" had.

Al is Stevins uitleg voor ons wel eens te wijdlopig, we kunnen nog veel van hem leren. Vooral ook wat betreft de zorgvuldige opbouw van een betoog. De vele tekeningen helpen daarbij.

Een serie van korte opvolgende pagina's laat dit zien.
(Tekeningen van DBNL).

2 personen dragen een ladder, op de schouder, en aan de hand


Stevins woorden

"Soo ist gebeurt dat t'ghene ick aldus voor anderen bereyt hadde, my self tot inleyding verstrecte, om tot spiegeling te geraken die my beter docht"

Zo is het gebeurd dat hetgene wat ik op die manier voor anderen bereid had, mezelf tot inleiding strekte, om tot een theorie te komn die ik beter vond.

Dit staat in de Hemelloop, op blz 246, over de bewegingen van de planeten. Meester Simon was zijn eigen meester.

Als je het uitlegt snap je het beter!

twee cirkels, niet concentrisch, en lijnen Vaak vind je "breeder verclaring" in Stevins werk zoals op blz 10 van de Hemelloop, over de middelbare plaats van een planeet (zie de figuur hiernaast, met ABC: planeetbaan, E: Aarde): "om alles noch breeder uyt te legghen".
Je ziet het voor je: nog meer onderdelen van een ingewikkeld iets legt hij op een grote tafel breed uiteen.

En het blijkt te werken op school!
Leerling: "Ik snap er niets van."
Leraar: "Leg maar eens uit wat je niet snapt."
Leerling: "Nou kijk, hier staat ..., dus .... Maar ..., want .... O nee, ik snap het al."

De Hemelloop was meester Simons uitleg van het stelsel van Copernicus: de Aarde draait om de Zon. Het was een van de eerste leerboeken hier over. Met veel goede vragen, zoals: hoe zou je de Aarde zien als je op de Maan stond?
Zie bij 'Stevinus' (de maankrater).

Meester Simon was een taalkunstenaar, die zijn 'Duytsch' {Diets, Dutch } enthousiast gebruikte als taal voor de wetenschap, toen anderen hun geleerdheid nog reserveerden voor wie het Latijn machtig was. Hij smeedde zo nodig nieuwe woorden, zoals: zichteinder, wiskunde, evenredig (even betekende: gelijk).
Zie de korte stukjes in Taalparels: over het verschil tussen hangen, liggen, staan, zitten. En over sokken en kousen. En over het zien.

Je kunt hier kennismaken met iemand die nu te weinig bekend is. Lees zijn eigen woorden (meer dan 400 jaar oud), of de samenvattingen.



Home | Stevin | Meester Simon (top) | Hefboomwet