Titelblad , Voorrede , Cortbegryp , Eerste stuck

W I S C O N S T I G E

G E D A C H T E N I S S E N,

Inhoudende t'ghene daer hem
in gheoeffent heeft

D E N D O O R L V C H T I C H S T E N

Hoochgheboren Vorst ende Heere, M A V R I T S Prince van
Oraengien, Grave van Nassau, Catzenellenbogen, Vianden, Moers &c.
Marckgraef vander Vere, ende Vlissinghen &c. Heere der Stadt Grave
ende S'landts van Cuyc, S^t. Vyt, Daesburch &c. Gouverneur van
Gelderlant, Hollant, Zeelant, Westvrieslant, Zutphen
Vtrecht, Overyssel &c. Opperste Veltheer vande
vereenichde Nederlanden, Admirael
generael vander Zee &c.

Beschreven deur S I M O N S T E V I N van Brugghe.

clootcrans

T O T L E Y D E N,

Inde Druckerye van Ian Bouvvensz.

Int Iaer

[ ]

V O O R R E D E N.

A dien sijn V O R S T E L I C K E G H E N A D E hem inde VVisconsten {Mathematicis artibus.} gheoeffent hadde meer dan na de gemeene manier, uyt oirsaeck dat een meer dan ghemeene inbeelding hem dede ghelooven t'selve hem in sijn beroup nut en noodich te sijn, heeft benevens het deurgronden van eenighe VVisconstighe stoffen uytghegheven by ettelicke Schrijvers in ghedructe boucken, hem oock geoeffent in ander onghedructe, die ick na mijn stijl beschreef, en als VVisconstige gedachtenissen bewaerde:
VVelcke sijn V O R S T E L I C K E G H E N A D E int reysen met hem nemende, niet sonder perikel van te meughen verloren worden, te meer dat die reysen de crijchfortuynen gemeenelick onderworpen waren, soo gedenct my hem somwijlen becommert gesien te hebben, vreesende dat by aldien sulck ongheval daer over quaem, ten deele te verliesen (overmidts dattet onmeugelick is alles by gedacht t'onthouden) de middel om hem te behelpen alst noot waer, mettet gene daer hy sijn tijt soo vlietelick in besteedt hadde.
T'welck ick overleggende, en noch daer benevens, dattet niet alleenelick en sijn schriften van anderen, maer gemengt met sijn eygen vonden {Inventionibus.} als int volgende blijcken sal: Ia sulcx dattet in dese stof voor een Vorst met soo veel sware saken becommert, niet wel geloovelick en soude schijnen, ten waer ick t'sijnder plaets de reden verclaerde: Soo heeft my om sulck ongheval te voorcommen, de sekerste wech ghedocht, dese VVisconstige gedachtenissen te doen drucken, daer in vervougende t'gene vryelick en oirboirlick scheen int ghemeen te moghen commen, op dat een of meer dier boucken commende te verliesen, ander altijt vercrijghelick sijn.

Angaende ymant seggen mocht datmen sulcx sonder drucken soude hebben connen voorcommen, met desen handel tot twee of driemael toe te doen uytschrijven, dat en heeft soo niet willen vallen om drie merckelicke redenen.
Ten eersten dat eenige die schriften ter handt commende, souden ons aerbeyt en vonden (soomen dergelijcke wel siet gebeuren) hun selfs toe mogen schrijven, om welck ongheval te voorcommen, het uytgheven van desen de sekerste middel scheen.
Ten anderen salder noch dit voordeel uyt te verwachten staen, te weten sooder eenige sijn die daer in fauten mercken, dat sijse sullen meugen verbeteren, en ten gemeenen besten ander nieuwe vonden baer by vougen, streckende tot noch meerder vernoughen des geens daerse voor gheschreven sijn.
Ten derden, nadien ick int volghende verclaren sal mijn gevoelen te wesen, dat de groote consten tot geen volcommenheyt en connen raken, gelijckse inden VVijsentijt waren, dan deur heele groote gemeenten die in hun eyghen spraeck daer af handelen, en dattet nabeschreven werck gheformt is met opsicht tot sulck eynde streckende, soo en soude t'verberghen deser boucken, niet overcommen met haer inhoudt, noch met mijn voornemen.
{VVijsentijts beteyckening wort verclaert inde 6 bepaling des I boucx vant Eertclootschrift.}

^* 2

[ ]

C O R T B E G R Y P D E R
{Argumentum.}

W I S C O N S T I G H E

G H E D A C H T E N I S S E N.

Dese VVisconstighe ghedachtenissen sullen verdeelt sijn in vijf stucken. {Volumina.}

Het eerste vant VVeereltschrift. {De Cosmographia.}

Het tweede vande Meetdaet. {De praxi Geometriæ.}

Het derde [4^e] vande VVeeghconst.

Het vierde [3^e] vande Deursichtighe. {De Perspectivis.}

Het vijfde vande Ghemengde stoffen.

En voor elck stuck sal staen een Cortbegrijp der boucken, deelen, of onderscheytsels daer in vervanghen.