uit uvres XXIIOeuvres Complètes de Christiaan HuygensT. XXII (dbnl) Brieven. Varia. Biografie. Veilingcatalogus. | Chr. Huygens ± 42 jaar (C. Netscher) | |
|
blz | Onderwerp | van 16 . . | ||
277 | Afstanden in den Haag en in Parijs | [1666] | ||
De Maelje baen vanden Haeg is lanck ontrent Rijnl. Roeden 235 [0,9 km]. Van het groote pavilloen van 't Paleijs der Thuillerie tot de Pont Neuf 250 R. ... | ||||
284 | Neder-Rijn en Waal (zie VII, 60 e.v.) | 1671 | ||
Verbael van den 5 Maj. 1657. Werdt gesecht nae genomen peijl aen weder sijden den boterdijck [die de Neder-Rijn scheidt van de Waal] dat het water van den Nederrhijn aldaer ontrent 6 duijm breet leegher als dat vande Wael is bevonden. ... Dit dunckt mij onmogelijck ... | ||||
286 | Rosmolen voor de Amsterdamse grachten | ca. 1677 | ||
... het overtollighe Amstelwater ... een gemeen paerdt gaende een ordinarie gangh in een Rosmolen ... ... staet te bedencken of in de practijck dese rosmeulen niet vrij minder uijt werpt dan volgens den Timmerman Hans Janz. Petersom sijn calculatie. ... de windmeulen ... Schepradt ... | ||||
306 | Uurwerken op zee (zie IX en XVIII, 636 e.v.) | 1687 | ||
De Raderen te swack. De veertjes t'onsterck. De draeden verslijten. De plaets most ontrent de groote mast sijn. Men lachte met haer 't scheep. ... ... de Lengde tusschen Texel en de C. de B. Esp. ... dat de stierluijden van 't schip Alcmaer andere als gemeene Caerten gebruijckt hebben ... dat de gangh der Horologien langsamer werdt in 't naderen der lin. Equin. uijt reden van het daghelijx omdraeyen der Aerde. ... | ||||
306 | Rotterdamsche Tooren recht geset (in 1651-1655) | 1688 | ||
Rust niet meer op het oude heywerck maer op 't nieuwe dat rondom geslagen is. ... Geloof dan dat de manier dese geweest is. ... | ||||
308 | Planeten | 1689 | ||
1689. Maj. Tot Leyden geweest bij Mr. Zumbach van Coesveldt. en sijn Machina of planispherium*) gesien, daer mede hij uijt de bekende motus medius Planetarum [middelbare beweging der planeten] haer plaetsen vindt in haer Weghen, met paerdehaeren daer over te spannen, leggende het planispherium horizontael en verheven als op een trommel. Verstaet oock de musieck. Had hem te voren mijn Automaton [<] laeten sien.
*) Zie: Planetolabium, dat is planeeten-wyzer (1700) en de figuren in de eerste uitgave (1691, Latijn). | ||||
321 | Drinkwater uit zeewater | sept. 1693 | ||
Gesien de Aenteekening gehouden in 't Schip 't Huys te Loo, tusschen Texel en Cap de B. Esperance, hoe veel glasen van ½ uijr het Water Instrument gewerckt heeft, en wat quantiteijt water het selve getrocken heeft (te weten uyt zeewater gedistilleert) midschaders hoe veel houten (men seght niet wat slagh van houten) ieder dagh daer toe sijn geconsumeert ... de kocks vier [vuur]. ... ... dat hij het selve water immers soo gesont en goet van smaeck achten als 't naturlycke water ... | ||||
322 | Nieuwe wagens? (Vgl. 1666.) | 1694 | ||
| ||||
362 | Uit de krant: fluiten, schepen | 1692 | ||
Uyt de Courant, 1692. ... 23 Sept. Michiel Parent Fleuijtemaecker heeft uytgevonden 2 fleuijten in malkander waer mede men 2 partijen te gelyck kan spelen in accord.... [Akkoordblokfluit, zie bouwers] ... Amsterdam 26 Sept. Oostindisch schip de Waelstroom by 't eylandt ter Schelling ten anker gekomen, met noch 5 schepen van Batavia den 30 Jan. vertrocken, hebben geen van alle aen de Caep de B. Esp. aen geweest, zijnde door storm belet. Hier nae blyft de Graef met de horologien noch wel een jaer achter. [ Dat viel mee (zie X, 166): in oktober 1692 kwam Joh. de Graaf met de uurwerken terug van zijn reis naar de Kaap de Goede Hoop schip: Spierdijk.] | ||||
367 | Recept: spiegel voor telescoop [<] | [na 1671] | ||
De vormen daermen de spiegels meestendeel als die groodt syn in giedt, behooren van de selfste stoffe gemaeckt te syn, als de smilt croesen ...
| ||||
526 | Reisjournaal, naar Parijs | 1660 | ||
12 Oct. Dinghd. ten 2 uyt den Haeg met Wolfsen. ten 5½ van Delft daer ick van der Wals bibliotheek eerst sagh, en rencontreerde N. Becker met Zuerius de getroude. Ten 9 te Delfshaven met het schip; daer in was onder andere Mr. Hagens agent van de Pr. van Ligne, kende mij niet en sprack van de Horologies en van Huygens. In de swaen was qualijck broot te krijgen, tot onse provisie 't scheep. ... 14. Uyttet Vosmeer snachts. 't schip in 't laveren tegen een ander gestoten. Jesuiten jongens int schip raesden als dol. klop. Jan Cloppen broer. ... ... 15. ten 6½ van Merxem ten 7 t'Antw. Hagens cabinet gesien niet veel besonders. ten 10 de bagage aengekomen met het delfse schip. gewandelt in de groote kerck. ... ... 16. Hoorde op de klocken spelen en was een luyende klock den bass. Cont. aen P. [Vader] geschreven. Den Bayer [beiaardier] Sr. Cramers [Hubert Crama] besocht. liet mij sijn houte klockspel sien. bracht mij tot Sr. de Haes den draeijer. sijn clavecingel met 4 treeties gesien. t'eene maeckt de luijt, seer aengenaem. Douarte mij komen vinden tot de Haes. ontbeten tot Bommers. ten 11 te laet aen de Heu gekomen. Die naegeseijlt tot Willebroeck met een gehuyrde schuijt voor 3 guld. Inde Heu is de vracht 15 st. ten 8 te Brussel ... ... 18 Oct. het parck, warande en 't hof gesien. galerij vol schilderijen, man die schrijft. Coninghen en Coninginnen. Piquerij, galerij daer d'Echo is, van ontr. 190 of 200 voet. ... ... 21. Schrijnwerckers horologe wesen sien. ten 2 van Brussel. ... ... 28. Wo. [Do.] Door een plaisant bosch gepasseert, smiddaghs te Louvre en Parisis, au grand cerf. Slecht dorp. ten 4 te Parijs. brief van P. gekregen tot Boreel. gingh logeren a la Rue de Bussy. a l'hostel de Venise, snachts getier van den droncken taelmeester. ... | ||||
596 | Reisjournaal, Londen | 1663 | ||
Arrivè a Londres le 10 Juin 1663. Gegeten met P. [Vader] bij Mil. Chamberlain ... ... Mijn experiment van't gepurgeert water in't vacuum [<] heb daer 2 a 3 mael sien wel gelucken in een pijp van 7 voet hoogh blijvende het water staen sonder neder dalen. Mil. Brouncker en Mr. Boile en vele andere present sijnde.*) ...
Deden mij teyckenen in de Societeyts boeck. ... Met de Coning in sijn barge te Wolwits geweest, daer hij mij sijn nieuw schip en Jacht, en scheepsteyckeningen thoonde. ... In een Coffi hous geweest met Boreel. ... [ *) Birch, The History of the Royal Society of London, vol. 1 (1756), p. 295 (August 19): "water ... in a cane of near seven foot".]
| ||||
658 | Chr. Huygens aan Jan de Bisschop | 14 nov. 1669 | ||
Beijde de deelen van UE excellente konstboeck sijn mij wel ter hand gekomen ... [ Signorum veterum icones (1668-69), in Cat.'95, p. 70; Fig.] |
Chr. Huygens ± 59 jaar (P. Bourguignon) |
Chr. Huygens ± 10 jaar (A. Hanneman) |
Biografie | |||
385 | Inleiding | ||
389 | 1629 - 1655 | ||
391 | § 1. | Familie | |
396 | § 2. | Portretten van Hanneman [^] | |
397 | § 3. | Opvoeding | |
403 | § 4. | Universitair milieu, Leiden | |
411 | § 5. | Rechtenstudie te Breda | |
418 | § 6. | Mijn Archimedes | |
423 | § 7. | Invloed van Mersenne | |
431 | § 8. | Stevin en Galileï | |
434 | § 9. | Chemie, lichtgevende dingen enz. | |
437 | § 10. | Wiskundige onderwerpen | |
444 | § 11. | Familieleven in Den Haag | |
453 | § 12. | Zolder en studeerkamer. Dioptrica en beweging na botsing. | |
461 | Reis naar Frankrijk, 1655 | ||
463 | § 1. | Het dagboek van Lodewijk enz. | |
493 | § 2. | Het genotscriterium | |
495 | § 3. | Serieuze gesprekken in Parijs | |
497 | Den Haag, dec. 1655 tot okt. 1660 | ||
525 | Dagboek van Chr. Huygens | ||
526 | § 1. | Reis, verblijf in Parijs, 1660-1 | |
566 | § 2. | Reis, verblijf in Londen enz. | |
577 | 1661 - 1666 | ||
579 | § 1. | Den Haag, mei '61 - maart '63 | |
593: Brief aan Bruce | |||
595 | § 2. | Parijs, Londen, april '63 - juni '64 | |
605: Brief van Bruce | |||
610 | § 3. | Den Haag, juni '64 - april '66 | |
623 | Académie Royale, 1666 - 1681 | ||
625 | § 1. | Parijs, mei '66 - aug. '70 | |
658: Brief aan J. de Bisschop (Ned. schilder) | |||
660 | § 2. | Nederland, sept. '70 - juni '71 | |
665 | § 3. | Parijs, juni '71 - juli '76 | |
696: Brief aan G. W. Leibniz | |||
697 | § 4. | Den Haag, juli '76 - juni '78 | |
704 | § 5. | Parijs, juni '78 - aug. '81 | |
717 | Aanhangsel bij 1666 - 1681 | ||
719 | 1681 - 1695 | ||
721 | § 1. | Den Haag, Hofwijck, sept. '81 - juni '89 | |
742 | § 2. | Excursie naar Engeland, juni - aug. '89 | |
750 | § 3. | Hofwijck, Den Haag, aug. '89 - 8 juli 1695 | |
775 | Testament *) | ||
828 | Table III | ||
*) Zie: Joella G. Yoder, 'The Archives of Christiaan Huygens and his Editors', in Archives of the scientific revolution (Woodbridge 1998), 95-107. |